Η Πίνδος είναι αναμφισβήτητα από τα ομορφότερα φυσικά στολίδια της χώρας. Επιβλητικό και πανέμορφο τοπίο, με το πλουσιότερο δάσος σε έλατα και τον Αχελώο ποταμό να κυλά ανάμεσά τους. Λόγω του υπέροχου κλίματος και της ποικιλίας του τοπίου, η περιοχή προσφέρει άπειρες ευκαιρίες για αυτούς που αγαπούν το φυσικό περιβάλλον και για εκείνους που ενδιαφέρονται για υπαίθρια αθλήματα.
Όπου και να βρεθεί κανείς στην Πίνδο περιβάλλεται από την ισχυρή Ελληνική Παράδοση που κρατήθηκε ζωντανή και ατόφια από γενιά σε γενιά μέσα από τις ποικίλες εκδηλώσεις του λαού. Ζωντανά μένουν στο πέρασμα του χρόνου τα υπαίθρια πανηγύρια που πραγματοποιούνται, στην μνήμη των Αγίων, στα εξωκκλήσια των χωριών.
Κρανιά: Ο Ι.Ν. Τιμίου Σταυρού Δολιανών, έχοντας 13 τρούλους, αποτελεί έναν από τους πιο αξιόλογους βυζαντινούς ναούς της Ελλάδας. Κτίσθηκε στα τέλη του 18ου αιώνα σε ρυθμό βασιλικής με τρία κλίτη. Αρχικά λειτούργησε ως μοναστήρι αλλά εγκαταλείφθηκε το 1924. Εξωτερικά μπορεί κανείς να διακρίνει ανάγλυφες παραστάσεις, κάτι που συναντάμε και σε άλλες εκκλησίες της περιοχής. Ο ναός έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο μνημείο από το Υπ. Πολιτισμού.
Ο ναός του τιμίου Σταυρού χαρακτηρίζεται από την ιδιόρρυθμη αρχιτεκτονική του. Στο εσωτερικό του ιερού βήματος διαμορφώνεται σύνθρονο και επισκοπικός θρόνος. Επίσης είναι ανεπίχριστο και συνεπώς χωρίς αγιογραφίες, αναδεικνύοντας έτσι τη λίθινη φυσιογνωμία του. Ο κεντρικός τρούλος διαθέτει και φανό ως δέκατο τρίτο τρούλο.
Αγία Παρασκευή: Στο κέντρο του χωριού υπάρχει ο Ι. Ναός της Αγίας Παρασκευής (1896). Τα ξωκκλήσια των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου και Αγίας Μαρίνας. Επίσης ο Ι.Ν. Αγιου Γεωργίου (πρίν το 1790) με σταυροειδή τρούλο.
Πολυθέα: Ο Άγιος Δημήτριος (1830) με το εντυπωσιακό πετρόχτιστο καμπαναριό
Ανθούσα: Σώζονται πολλά μνημεία, όπως η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής (1736) βόρεια του χωριού, καθώς και ο ναός των Αγίων Πάντων (1786) στην πλατεία του χωριού. Νοτιοδυτικά του χωριού σε απόσταση τριών χιλιομέτρων υπάρχει το μοναστήρι της Παναγίας της Γαλακτοτροφούσας (1799) δίπλα στον Ασπροπόταμο που αποτελεί ένα απο τα σημαντικότερα μνημεία της περιοχής. Πάνω από τον γυναικωνίτη υπάρχει το παρεκκλήσι στη μνήμη αποτομής της κεφαλής του Τιμίου Προδρόμου Ιωάννου που γιόρταζε στις 29 Αυγούστου. Σήμερα το μοναστήρι έχει κηρυχθεί διατηρητέο, επισκευάστηκε η στέγη του και ξαναχτίστηκαν τα κατεστραμμένα κελιά του.
Κατάφυτο: Σώζεται η τρίκλιτη βασιλική του Αγίου Νικολάου (1763) με εντυπωσιακό τέμπλο.
Στεφάνι: Θαυμάστε την τρίκλιτη βασιλική της Αγίας Παρασκευής (1770)
Χαλίκι: Στην είσοδο του χωριού υπάρχει το μοναστήρι του Προφήτη Ηλία (1835) και ο ναός του άλλοτε μοναστηρίου της μεταμόρφωσης του Σωτήρος (1783). Γύρω από τους ναούς υπάρχουν τα ερείπια των κελιών των μοναχών. Στην πλατεία του χωριού εντυπωσιάζει η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής (1725) η οποία έχει τρίκλιτο νάρθηκα με γυναικωνίτη και περιλαμβάνει και το παρεκκλήσι του Αγ. Δημητρίου. Επίσης του ίδιου αιώνα είναι και ο ναός του Αγ. Γεωργίου που βρίσκεται απέναντι από το χωριό. Στο Χαλίκι υπάρχουν και τρεις μικροί ναοί των Αγ. Αποστόλων, του Αγ. Μόδεστου και του Αγ. Αθανασίου.
Καλλιρρόη: Ο ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου (πριν το 1600) κάηκε και ξαναχτίστηκε. Διασώθηκε μόνο το παλιό καμπαναριό. Επίσης ο ναός του Αγ. Νικολάου (πριν το 1600.
Κλεινοβός – Αμπέλια – Μπασια - Χρυσινο: Ορεινό χωριό της Νότιας Πίνδου (848μ), σε απόσταση 24χλμ ΝΔ της Καλαμπάκας. Οι κάτοικοι ασχολούνται κυρίως με την κτηνοτροφία και την υλοτομία. Ο Κλεινοβός περιλαμβάνει τον οικισμό Αμπέλια και αρκετούς μικρούς συνοικισμούς. Οι πηγές Καζάνι, Γκούρα και Λάκος τροφοδοτούν τον Κλεινοβίτικο παραπόταμο του Πηνειού, ενώ ξεχωρίζουν οι κορυφές Τρυγγία (2.204μ, με θέα στα Τρίκαλα, τον Όλυμπο και τα Μετέωρα), Κουριτιανός (1.912μ) και Μπαμπά (1.950μ). Το δάσος Αμουτζέλος σε υψόμετρο 1700μ, κατάφυτο με έλατα, πεύκα και θάμνους, η θολωτή βρύση Γκιγκόρη και το τοξωτό γεφύρι του Αγ.Γεωργίου (18ος αιώνας), συμπληρώνουν την ομορφιά του τοπίου.
Προϊόντα για τα οποία φημίζεται η περιοχή είναι η ξυλεία, τα κτηνοτροφικά προϊόντα, το μέλι, το κρασί και το τσίπουρο.
Άλλα αξιοθέατα της περιοχής είναι η Ι.Μ Κοιμήσεως Θεοτόκου Χρυσίνου (1740μΧ), η Ι.Μ Αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου (18ος αιώνας) και ο Ι.Ν Αγίου Γεωργίου (1778 μ.Χ).
Ο Κλεινός πανηγυρίζει στις 29/06 στην Ι.Μ Αγίων Αποστόλων με τριήμερο γλέντι στα καφενεία του χωριού και λαμπρές θρησκευτικές εκδηλώσεις.
Αηδόνα: Ορεινή κοινότητα της Νότιας Πίνδου σε υψόμετρο 850 μ., 40 χλμ. ΝΔ της Καλαμπάκας. Οι κάτοικοι ασχολούνται κυρίως με γεωργοκτηνοτροφικές εργασίες. Το παλιό όνομα του χωριού οφείλεται στον Τούρκο πασά Γιοβάν Αϊβάν. Κατά την παράδοση, το παλιό χωριό μεταφέρθηκε στη σημερινή του θέση λόγω της ελονοσίας που έπληξε την περιοχή. Προς τα νότια του χωριού, υψώνονται οι κορυφές Γόζορα (1.600 μ.), Τσιατσιούλη (1.790 μ.) και Νεράιδα (2.078 μ.). Οι πηγές Παπαρσένη, Λούτσα και Ντράμπουστι βρίσκονται σε κοντινή σχετικά απόσταση.
Εδώ υπάρχει το μοναδικό διατηρητέο μνημείο της φύσης στη Θεσσαλία, η τεράστια Φτελιά (Ulmus Minor) της Αηδόνας.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει η εκκλησία της Αγ. Παρασκευής, χτισμένη το 18ο αι. με πανέμορφο καμπαναριό του 1884. Πανηγυρίζει στις 26 Ιουλίου. Γίνεται λαϊκό γλέντι με δημοτική ορχήστρα και σουβλιστά κρέατα. Σώζονται κάποια παραδοσιακά σπίτια του 18ου αι., ενώ εξασκούνται τα παραδοσιακά επαγγέλματα του κουτσουρά και καζαντζή. Η περιοχή Χασάνι με διαμορφωμένο χώρο αναψυχής προσφέρεται για πικ-νικ.
Γλυκομηλιά: Χτισμένη στις παρυφές του Κόζιακα και σε 640μ, υψόμετρο, απέχει 35χλμ. από την Καλαμπάκα. Η κτηνοτροφία και η υλοτομία είναι οι κύριες ασχολίες των κατοίκων του χωριού. Πανηγυρίζει το Δεκαπεντάυγουστο με τριημερο παραδοσιακό γλέντι που οργανώνεται από το Μορφωτικό Σύλλογο. Οι κορυφές Λουπάτα και Πίργια προσφέρουν μοναδική θέα της γύρω περιοχής ενώ το χωριό είναι γεμάτο από πηγές. Το ευρωπαϊκό μονοπάτι Ε4 περνάει μέσα από το χωριό.
Καλογριανή: Περιλαμβάνει τον οικισμό Μαντάνια, απέχει 25χλμ από την Καλαμπάκα και βρίσκεται σε υψόμετρο 840μ. Σώζονται ερείπια της Μονής Αγ. Ιωάννου και η εκκλησία του Αγ. Νικολάου. Γύρω από την Καλογριανή απλώνονται οι κορυφές Ρουσίδια (1490μ) και Μαντέμι (1492μ), που βλέπει προς Μετέωρα. Το χωριό υδρεύεται από τις πηγές Γκούρα, Νίρλα και Λόγκτσα. Το Δεκαπενταύγουστο γίνεται τριήμερο γλέντι και του Αγίου Νικολάου γιορτάζει το ομώνυμο εξωκλήσι.
Παλαιοχώρι: 47 χλμ. ΝΔ της Καλαμπάκας και σε υψόμετρο 1.050 μ. βρίσκεται το Παλαιοχώρι, περιστοιχισμένο από τις κορυφές της Πίνδου, Κοκκινόβρυση (1.700 μ.), Γκιόναλι (1.700 μ.), Γκούρα (1.900 μ.), Σουφλή (2.010 μ.), Τριγγία (2.204 μ.) και 6.000 στρ. παρθένου ελατοδάσους κατά μήκος των ποταμών Πλιάτσικα, Βλάχα, Κατωνίσθα και Κόγκια. Οι πηγές Ανάβρα (νοτίως του χωριού, στ’ αριστερά του κεντρικού δρόμου), Βλάχα (στα δυτικά μέσα σε έλατα) και Καλόγερος (2 χλμ. προς νότο), ολοκληρώνουν την ωραιότητα του τοπίου.
Στη θέση Σουφλί, 50 μ. κάτω από την ομώνυμη κορυφή, βρίσκεται σπήλαιο βάθους 40 μ. και επιφάνειας 60 τμ. όπου αποθηκευόταν πάγος τα παλαιότερα χρόνια. Το ύψωμα Γκουλέμι προσφέρει απέραντη θέα 300 στρ. πεδιάδας και ορατότητα των Μετεώρων, όταν οι καιρικές συνθήκες το επιτρέπουν.
Στις 14-16 Σεπτεμβρίου, γίνονται πανηγυρικές εκδηλώσεις με αφορμή την Ύψωση του Τιμίου Σταυρού και τον εορτασμό της μνήμης του πολιούχου του χωριού Αγ. Βησσαρίωνος στο φερώνυμο ναό. Στις 6 Αυγούστου (της Μεταμορφώσεως) τελείται ο ετήσιος χορός, με χορευτικά συγκροτήματα και φορεσιές, στην κεντρική πλατεία.
Στο Παλαιοχώρι λειτουργεί μύλος (από το 1904), ιδιοκτησία της εκκλησίας, που χρησιμοποιείται από τους κατοίκους της κοινότητας.
Χρυσομηλιά: Στις βόρειες υπώρειες της κορυφής της Νεράιδας (900 μ.), απέναντι από την κορυφή του Κόζιακα και σε απόσταση 25 περίπου χλμ. από την Καλαμπάκα, βρίσκεται η κοινότητα Χρυσομηλιάς. Οι κάτοικοί της ζουν κυρίως από την κτηνοτροφία και από εποχιακές απασχολήσεις (δασεργάτες, εργάτες γης στην Πελοπόννησο).
Σήμερα σώζεται το μοναστήρι των Ταξιαρχών και ο Ναός Αγ.Γεωργίου(1760μ.Χ), ενώ από την εκκλησία των Αγ.Αποστόλων, μπορεί να απολαύσει κανείς πανοραμική θέα της γύρω περιοχής.
Κάθε χρόνο το Δεκαπενταύγουστο γίνεται πανηγύρι με δημοτικά συγκροτήματα, εκδηλώσεις και χορούς.
Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφτείτε την ιστοσελίδα του Κέντρου Τουριστικής Πληροφόρησης.
